Zbyt wysokie stężenie lipidów i lipoprotein we krwi, potocznie zwane podwyższonym poziomem cholesterolu, jest bardzo często spotykane u osób cierpiących na cukrzycę. Około 10% chorych na cukrzycę typu 1 i nawet 80% chorych na cukrzycę typu 2 boryka się z tym problemem. To bardzo niebezpieczna sytuacja, ponieważ każda z tych dolegliwości, powoduje zagrożenie uszkodzenia naczyń krwionośnych, wystąpienia miażdżycy, a w konsekwencji choroby wieńcowej, zawału serca lub udaru. Jeśli podwyższony poziom cholesterolu i cukrzyca występują razem, ryzyko zwiększa się wielokrotnie.
A może to wina insuliny?
Insulina produkowana jest przez trzustkę, a jej podstawowe zadanie to obniżanie poziomu cukru we krwi. Jeżeli ilość naturalnie wytwarzanej insuliny jest niewystarczająca, chory na cukrzycę musi uzupełniać te niedobory, zażywając jej dodatkowe dawki. Tylko wówczas stężenie cukru we krwi może zostać utrzymane na właściwym poziomie. Insulina odpowiedzialna jest również za magazynowanie magnezu. Jednak gdy w komórkach znajduje się nieodpowiednia ilość pierwiastka, jego nadmiar zostaje usunięty z organizmu, a komórki uodparniają się na insulinę. Oporność na insulinę i ograniczenie wpływu tego hormonu na przemianę lipidów sprzyja m.in. znacznemu podwyższeniu stężenia trójglicerydów i tak zwanego ?złego? cholesterolu LDL. A stąd już tylko krok do miażdżycy naczyń krwionośnych.
Insulina ? tak, ale co dalej?
Osoby chore na cukrzycę muszą zażywać insulinę, ale należy liczyć się z faktem, że wpłynie ona na wzrost poziomu cholesterolu. Należy zatem tak zadbać o jadłospis, aby jednocześnie nie powodować nadmiernego wzrostu stężenia cukrów i cholesterolu. Bardzo ważne okazuje się utrzymywanie odpowiedniej wagi ciała lub obniżanie jej, jeśli to konieczne. Codzienna aktywność fizyczna jest niezbędna w celu wspomagania procesów metabolicznych organizmu. Regularne ćwiczenia i spacery bardzo dobrze wpływają na przemianę glukozy, a nic tak nie zmniejsza zobojętnienia komórek na insulinę, jak właśnie ruch. Nie od dziś znamy przecież proste, ale bardzo mądre hasło ?ruch to zdrowie?.
Cholesterol, insulina i odpowiednie menu
Osoby chore na cukrzycę powinny ograniczać jedzenie węglowodanów prostych, a zastąpić je węglowodanami złożonymi. W menu muszą się znaleźć: ciemne pieczywo wyprodukowane z mąki z pełnego przemiału, płatki owsiane, kasza gryczana i jęczmienna, brązowy ryż i makarony razowe. W tych produktach występuje błonnik pokarmowy, który wspomaga obniżanie poziomu cholesterolu, a w szczególności jego frakcji LDL. Jak wszyscy, którzy borykają się z problemem podwyższonego poziomu cholesterolu, chorzy na cukrzycę powinni unikać w swoim jadłospisie produktów zawierających tłuszcze pochodzenia zwierzęcego. Czerwone mięso, wyroby o wysokim stopniu przetworzenia, takie jak pasztety, parówki czy salcesony, nie powinny pojawiać się na talerzach. Można jeść drób i ryby, które z kolei zawierają dobroczynne dla organizmu związki tłuszczowe. Warto zaopatrzyć domową lodówkę w produkty zawierające stanole roślinne, których źródłem są: olej kukurydziany, słonecznikowy czy olej rzepakowy. Stanole roślinne, podawane w ilości od 1,5 do 3g każdego dnia, obniżają poziom cholesterolu całkowitego oraz jego złej frakcji LDL. Na każdym stole powinien znaleźć się np. Benecol do smarowania pieczywa, który zawiera ten cenny składnik. Właściwie przemyślane menu, przygotowywanie potraw w warunkach domowych oraz przynajmniej 30 minut aktywności fizycznej każdego dnia są w stanie znacznie poprawić stan zdrowia. Nie można jednak zapominać, że tylko konsekwentne realizowanie tych zaleceń może przynieść pożądane efekty.
Weronika Barnat
Joanna
